De professionaliteit van de apotheker maakt het mogelijk dat hij zijn rol in de maatschappij kan vervullen. Zijn professionaliteit heeft betrekking op zijn kennisdomein, zijn kernwaarden en zijn professionele praktijk.
Het kennisdomein van de apotheker is een unieke combinatie van kennis over:
- het geneesmiddel
- het menselijk lichaam
- het menselijk gedrag.
Het geneesmiddel De apotheker heeft kennis van de ontwikkeling en productie van geneesmiddelen, de fysisch-chemische aspecten van geneesmiddelen en de werking van geneesmiddelen in en buiten het menselijk lichaam.
Het menselijk lichaam De apotheker heeft kennis van de anatomie en fysiologie van het menselijk lichaam. Denk vooral aan de fysiologie die door ziekte en gezondheid wordt beïnvloed en de interactie van het lichaam met het geneesmiddel.
Het menselijk gedrag De apotheker heeft kennis van het menselijk gedrag met betrekking tot ziekte en gezondheid en hoe dat kan worden beïnvloed door menselijk, medisch en farmaceutisch handelen en door de interactie met het geneesmiddel. Die kennis vertaalt zich in weten hoe middelen optimaal ingezet en gebruikt of toegepast kunnen worden.
De kernwaarden van de apotheker zijn:
- Betrokkenheid op het welzijn van de patiënt
- Farmaceutische deskundigheid
- Maatschappelijke verantwoordelijkheid
- Betrouwbaarheid en zorgvuldigheid
- Professionele autonomie.
Betrokkenheid op het welzijn van de patiënt Iedere apotheker is betrokken bij het welzijn van de patiënt; hij stelt zich daarbij op als zorgverlener. De (openbaar en ziekenhuis) apotheker staat geregistreerd in het BIG-register. De apotheker houdt zich aan het Handvest van de apotheker en aan zijn beroepsregels en heeft bij het begin van zijn professionele activiteiten de Eed (belofte) van Hippocrates afgelegd.
Eed of belofte Ik zweer (ik beloof), dat ik de artsenijbereidkunst volgens de daarop wettelijk vastgestelde bepalingen naar mijn beste weten en vermogen zal uitoefenen en dat ik aan niemand zal openbaren wat in die uitoefening als geheim mij is toevertrouwd of ter mijne kennis is gekomen, tenzij mijne verklaring als getuige of deskundige in regten gevorderd of ik anderszins tot het geven van meededeling door de wet verpligt worde.
De aandacht die de apotheker aan zijn patiënten biedt, wordt omschreven als Farmaceutische Patiënten Zorg (FPZ).
Farmaceutische deskundigheid Deze deskundigheid bestaat uit het bovengenoemde kennisdomein met als basis een academische attitude. Deze deskundigheid wordt systematisch en frequent onderhouden, door het volgen van een nascholingsprogramma en werkervaring, zodat de openbaar apotheker zijn specialisme kan waarmaken.
Maatschappelijke verantwoordelijkheid Deze kernwaarde benadrukt dat het handelen van de apotheker niet alleen voor de individuele patiënt, maar ook voor de maatschappij doelmatig en transparant is en dat de apotheker zich verantwoordelijk voelt voor de maatschappelijke gevolgen van zijn handelen.
Betrouwbaarheid en zorgvuldigheid Geneesmiddelen zijn over het algemeen sterk werkende substanties. Zij kunnen grote effectiviteit vertonen, maar tegelijkertijd, voor sommige patiënten, onveilig zijn. De kwaliteitsborging van het handelen van de apotheker moet daarom boven alle twijfel verheven zijn. Hij geeft zich rekenschap van de consequenties van onzorgvuldigheid zowel bij het hanteren van geneesmiddelen als bij de vertrouwelijkheid van alles wat bij zijn beroepsuitoefening hoort.
Professionele autonomie De autonomie van de apotheker staat in een eigenstandige relatie tot die van andere zorgverleners, het zelfbeschikkingsrecht van de patiënt en zorgverzekeraars. De apotheker draagt verantwoordelijkheid voor zijn beslissingen en houdt daarbij rekening met de door de maatschappij aangegeven kaders. In de balans tussen handelen vanuit de betrokkenheid met de patiënt en maatschappelijk verantwoord handelen, borgt hij het farmaceutisch oordeel.
De professionele praktijk De apotheker voert zijn professie, gebaseerd op kernwaarden, uit binnen een professionele praktijk. Deze praktijk bestaat uit een apotheek(ruimte) en een team van professionele medewerkers. Zij praktiseren vanuit het besef van verantwoordelijkheid voor de medicatie gerelateerde behoeften van de patiënt en bieden Farmaceutische Patiënten Zorg aan.
Zij werken daarbij vanuit het besef van de drievoudige (intrinsieke) kwetsbaarheid van de mens als patiënt: de kwetsbaarheid in verband met ziekte, de kwetsbaarheid vanwege het risico van medicijngebruik en de kwetsbaarheid vanwege afhankelijkheid van de apotheker door gebrek aan kennis over geneesmiddelen.
Zij praktiseren op basis van professionele competentie en richtlijnen.
Als steunpunt in de wijk is de apotheker met zijn apotheek-praktijk en apotheekteam goed toegankelijk voor zorg en zijn geneesmiddelen gemakkelijk beschikbaar voor de bevolking. Indien ziekenhuiszorg noodzakelijk is, begeleiden de apothekers in eerste en tweede lijn de patiënten daarbij, zodat geen breuk ontstaat in de farmaceutische patiënten zorg.